۱۳۹۰/۰۵/۰۵

به بهانه روز کارآفرین و به یاد مرحوم حاج محمد تقی برخوردار

پستهای قبلی که از طریق ایمیل فرستاده بودم ظاهرا سایز فونتهایشان یکی پس از دیگری کوچکتر شده اند. در اولین دسترسی باید اصلاحشان کنم. ارتباط دیجیتالی من با شما عزیزان و دوستان کم شده است و قصد دارم تا دوباره بیشتر و بیشتر از این طریق در تماس باشم. بخصوص اینکه حداقل کاری که میتوانم بکنم این است که دوباره بنویسم.
روزهایی که دوره تخصصی بازاریابی دیجیتال را تدریس میکردم و با آب و تاب شرح میدادم که چگونه بازاریابی دچار تغییرات بنیادی شده است و چگونه از این ابزارهای شبکه های اجتماعی برای افزایش فروش و بازاریابی محصولاتمان و وفادار سازی مشتریان شرکتمان میتوانیم استفاده کنیم، حتی فکرش را هم نمیکردم که به خاطر فیلترینگ کار به جایی برسد که نتوانم حتی وبلاگم خودم را ببینم و یا حتی فیدهای برخی وبلاگهای مورد علاقه ام هم به دستم نرسد!

در هر حال فردا روز کارآفرینی نام گذاری شده و بهانه خوبی است که از کارآفرینان ایرانی دوران حاضر و یا دوران قبل از انقلاب یادی بکنیم.
از برادران خیامی، خاندان برخوردار، لاجوردی ها، خسرو شاهی ها، ایروانی(کفش ملی)، حبیب ثابت (پپسی کولا)، سعید هدایت (نقش جهان)، ابونصر عضد (نیشکر اهواز)، طاهر ضیائی (سیمان خوزستان)، محمود رضایی (مس سرچشمه) تا محمود خلیلی (بنیانگذار بوتان)، فروتن و ... وهمچنین از من و از تو!
این روز را به همه عزیزانی که به عشق عمران و آبادانی ایران عزیزمان، به عشق حضور نام محصول ایرانی در بازارهای جهان و به عشق ایجاد اشتغال و رفاه اجتماعی هم میهنان عزیزمان همه زندگی، دارایی و عمر خودشان را وقف کار و سازندگی کرده اند تبریک میگویم.

متاسفانه چند روز پیش حاج محمد تقی برخوردار از دنیا رفتند. در همین جا توجهتان را به یک سری کتاب با عنوان موقعیت تجار و صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی که با زحمت آقایان علی اصغر سعیدی و فریدون شیرین کام تنظیم شده است  و به همین بهانه نیز از هر دو آن عزیزان به خاطر زحماتشان سپاس گزاری میکنم جلب مینمایم.
 پیشتر ها هم کتاب یادداشتهای کارآفینی آقای دکتر خسروشاهی با عنوان بر ما چه گذشت را مرفی کرده بودم.
در فصلهای پایانی کتاب " زندگی و کارنامه حاج محمد تقی برخوردار از سری موقعیت تجار و صاحبان صنایع در ایران عصر پهلوی" که مربوط به زندگی مرحوم حاج محمد تقی برخوردار است گزیده هایی را به شرح زیر میخوانیم:
" بعد از آنکه حکم مصادره اموالشان به نفع مستضعفین صادر و در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفته بود در روزهای آغازین پیروزی انقلاب، برخی از کارآفرینان از جمله حاج محمد تقی برخوردار به اتفاق اکبر لاجوردیان و ... با مهندس مهدی بازرگان، نخست وزیر دولت موقت در مساله ملی کردن صنایع ملاقات کردند. در این جلسه هر یک از صاحبان صنایع گزارشی از فعالیتهای خود ارائه کردند. حاج برخوردار با لهجه یزدی خود شروع به صحبت کرد و گفت: "ما چه گناهی کرده ایم که صنایع ما را ملی کرده اید؟ ما کارخانه تاسیس کرده ایم و تعداد زیادی کارگر تعلیم داده و مشغول به کار کرده ایم" آنگاه پیشنهادی را مطرح کرد. او گفت" شما ده درصد سرمایه ما را به ما پس دهید و هرچقدر ناظر خواستید بر ما بگذارید همچنین ما را به پشت بخوابانید و صد ضربه شلاق بزنید" در اینجا مهندس بازرگان با تاکید پرسید شلاق چرا؟ حاج برخوردار پاسخ داد "برای اینکه، دیگر از این غلطها نکنیم و در ایران کارخانه احداث نکنیم" .
این پیشنهاد به صراحت چیزی را از حافظه یک کارآفرین بیرون آورد و به حافظه تاریخی فعالان اقتصادی منتقل کرد....
... حاج برخوردار تا مدتها در این گمان بود که اموال و دارایی هایش را به او پس می دهند.او آنقدر مطمئن بود که اگرچه در اواخر 1358 و با شروع ترور سرمایه دارها ایران را ترک کرده بود ولی بعد از چند سال به میهن بازگشت اما هیچ اتفاقی نیفتاد...
...در سال 1370 نماینده های رئیس جمهور وقت و ... ...در آمریکا اعلام کردند که در تصحیح امور گذشته تلاش خواهند نمود. با جو خوش بینانه و مثبتی که در آن جلسه حاکم بود تعدادی از فعالان صنعتی پیشین امیدوار شدند و پس از 13 سال به ایران بازگشتند. او هفته ای چند روز به دادگاه انقلاب میرفت و چند ساعت بیرون درب منتظر رسیدگی به پرونده اش میشد. هر کس از مقامات می آمد بلند میشد احترام می کرد، مدتها این کار را تکرار کرد. دادگاه در سال 1373 حکم به استرداد مقداری از زمین موروثی حاج محمد تقی در رفسنجان و یک سال بعد حکم استرداد منزل شخصی وی را صادر کرد. پس از بازگشت به ایران خوشحال بود که دفتر کاری در کنار پسرش دارد. اما بخت شروع مجدد کار در سن 68 سالگی طولی نکشید. در فاصله سالهای 71 تا 78 بر اثر پیری و بیماری به تدریج از صحنه فعالیتهای اقتصادی کنار رفت. سکته خفیفی کرد و دچار فراموشی گردید. در سال 78 به سکته دوم و به بیماری آلزایمر دچار گردید و تمام حیات اقتصادی و اجتماعی و خانوادگی را به فراموشی سپرد. شاید الزایمر التیامی برای فراموش کردن موفقیتها، انباشت سرمایه، کارآفرینی و ناکامی تلاشهای 36 ساله وی بود.
کل شرکتهای تاسیس شده توسط حاج محمد تقی برخوردار از سال 1341 تا سال 1356 به این شرح بودند: شرکت ری او واک (قوه پارس)، پارس الکتریک، شرکت صنعتی پارس توشیبا، شرکت لامپ پارس توشیبا، کشت و صنعت جیرفت، فرش پارس (تولید موکت)، کالای الکتریک (کلید و پریز و ساعت دیواری سیکو)، کارتن البرز، کاشی پارس، سرامیک البرز، صنایع الکتریکی البرز، لوازم خانگی پارس، شرکت پوشش که مجموعا حدود 11000 نفر در سال 1357 در 13 شرکت صنعتی فعال بودند. "
چند روز قبل ایشان دارفانی را وداع گفتند. روحشان شاد